• NEWSY
  • O ultimate
    • Słowniczek Ultimate’owy
    • Jaki dysk kupić?
    • Podstawy Ultimate
    • Znaki komunikacyjne
    • Przygotowanie fizyczne
  • Ultimate w Polsce
    • Kalendarz
      • Zarejestruj swoje wydarzenie
    • Mapa drużyn
    • Mistrzostwa Polski
    • Turnieje
    • Klubowe Mistrzostwa Europy (EUCF)
    • Klubowe Mistrzostwa Świata (WUCC)
  • Media
    • Video
    • Podcast
    • Zdjęcia
  • O nas
    • Zespół
    • Kontakt
    • Wspieraj nas
  • UZ TROPHY
UltiZone – ultimate frisbee – kręcą nas latające dyski!
  • NEWSY
  • O ultimate
    • Słowniczek Ultimate’owy
    • Jaki dysk kupić?
    • Podstawy Ultimate
    • Znaki komunikacyjne
    • Przygotowanie fizyczne
  • Ultimate w Polsce
    • Kalendarz
      • Zarejestruj swoje wydarzenie
    • Mapa drużyn
    • Mistrzostwa Polski
    • Turnieje
    • Klubowe Mistrzostwa Europy (EUCF)
    • Klubowe Mistrzostwa Świata (WUCC)
  • Media
    • Video
    • Podcast
    • Zdjęcia
  • O nas
    • Zespół
    • Kontakt
    • Wspieraj nas
  • UZ TROPHY
  • Kalendarz
  • Słowniczek
  • Zasady / Poradnik
  • Zarejestruj się
  • Login/Profil

UltiZone – ultimate frisbee – kręcą nas latające dyski! UltiZone – ultimate frisbee – kręcą nas latające dyski!

  • NEWSY
  • O ultimate
    • Słowniczek Ultimate’owy
    • Jaki dysk kupić?
    • Podstawy Ultimate
    • Znaki komunikacyjne
    • Przygotowanie fizyczne
  • Ultimate w Polsce
    • Kalendarz
      • Zarejestruj swoje wydarzenie
    • Mapa drużyn
    • Mistrzostwa Polski
    • Turnieje
    • Klubowe Mistrzostwa Europy (EUCF)
    • Klubowe Mistrzostwa Świata (WUCC)
  • Media
    • Video
    • Podcast
    • Zdjęcia
  • O nas
    • Zespół
    • Kontakt
    • Wspieraj nas
  • UZ TROPHY
Opinie, Psychologia sportu

Specyfika ultimate z perspektywy psychologicznej – część druga

Specyfika ultimate z perspektywy psychologicznej – część druga

 

Artykuł ten jest kontynuacją wprowadzenia do psychologii ultimate. W pierwszej części po krótce przedstawiłam, nad czym można pracować z psychologiem sportu oraz czym wyróżnia się ultimate, czego nie mają inne sporty. Dzisiaj zajmę się punktami 3-5 z powstałej listy, którą przytaczam poniżej. Przy okazji będzie też trochę na temat motywacji.

Specyfika ultimate na tle innych sportów drużynowych1:

  1. Brak sędziów;
  2. Filozofia i system oceniania Spirit of the Game;
  3. Obiektywnie traktowany jako sport nieprofesjonalny – brak związku sportowego, systemu finansowania, inwestorów;
  4. Subiektywnie, przez graczy, traktowany w bardzo zróżnicowany sposób: od czystej zabawy po pełen profesjonalizm;
  5. Od początku istnienia wciąż często wyśmiewany przez środowisko niegrające.

Brak pieniędzy a podejście w ultimate – znaczenie psychologiczne 

Ultimate od początku swojej historii zmagało się z byciem sportem powszechnie wyśmiewanym. Prawdopodobnie wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni do tłumaczenia, że to nie polega na rzucaniu dyskiem do psów. Bywały legendy tego sportu, takie jak Pat King, którzy na boisku byli atletycznymi dzikami i zdobywali Mistrzostwa Stanów Zjednoczonych, a w pracy wstydzili się przyznać, że trenują coś takiego jak Ultimate Frisbee (za: David Gessner, 2017).

Dzisiaj, dzięki powszechnej dostępności do materiałów foto i video, znacznie szybciej niż kiedyś można udowodnić rozmówcy, że to naprawdę jest sport, a nie dziecinna zabawa. Pojawiają się natomiast kolejne pytania: „A płacą Wam za to?”, „Dostajecie coś na takich Mistrzostwach Europy?”, „To po co to robicie?”. Dosłownie kilka dni temu pytali mnie o to młodzi piłkarze Polonii. W kontekście ich dyscypliny, brak zawodowstwa czy nagród pieniężnych są nie do wyobrażenia nawet przez dwunastolatków. A jeszcze trudniej jest im to wytłumaczyć, kiedy usłyszą, że większość graczy trenuje 2-6 razy tygodniowo i coraz częściej mają podejście dążące ku profesjonalizmowi.

Na pewno świadczy to o tym, że zawodnicy ultimate są naprawdę silnie zmotywowani, skoro angażują w tak „nieopłacalną” i niezrozumiałą przez innych dyscyplinę. Dobrze to podsumowuje wcześniej wspomniany Pat King: „(…) this (incomprehension) might be what made the bonds between teammates, and to some degree among all Ultimate players even tighter. They are the only ones who understand, the only ones who share this seemingly insane obsession” (Gessner, 2017, s. 21). W tym miejscu warto zrobić dygresję o różnicach pomiędzy motywacjami w sporcie, żeby podkreślić jakie to ma znaczenie dla naszej dyscypliny. Omówię je pokrótce w kolejności od najsłabiej do najmocniej wpływających na podejmowanie przez nas samodzielnego działania2:

  1. Amotywacja – kiedy nie wiesz, po co to robisz i jaki jest cel zadania.
  2. Motywacja sterowana zewnętrznie – wtedy, gdy ktoś każe Ci coś robić lub robisz to dla kogoś.
  3. Autonomiczna motywacja zewnętrzna – jak robisz to z powodu dodatkowych korzyści, które Ci ta czynność przynosi. Dla rozwoju różnych umiejętności, nagród, prestiżu bycia sportowcem itd.
  4. Motywacja wewnętrzna – po prostu uwielbiasz wykonywać tę czynność, kochasz swój sport, czerpiesz z tego przyjemność.

Motywacje te mogą się przeplatać. Wiele badań dowodzi, że najważniejsze w długotrwałym uczestnictwie w sporcie jest posiadanie motywacji wewnętrznej, a bardzo dobrym jej uzupełnieniem jest docenianie widocznych korzyści, jakie nam sport daje (autonomiczna motywacja zewnętrzna).

Zaryzykowałabym powiedzeniem, że w ultimate każdy zawodnik jest pasjonatem tej dyscypliny. Wysoka świadomość zawodników, o której pisałam w poprzednim artykule, skłania mnie też do stwierdzenia, że dostrzegamy wiele zalet tego sportu, które rekompensują brak dofinansowania, nagród pieniężnych czy bycia sławnym.

Jak to jednak z motywacją bywa, czasami mamy jej więcej, innym razem mniej. O tym, jak ją wzmacniać i unikać długotrwałego spadku motywacji z pewnością jeszcze napiszę oddzielny post. Teraz tylko wspomnę o tym, jakie charakterystyczne cechy naszej dyscypliny mogą na tę zmienność wpływać.

Wydaje się, że motywację do trenowania wzmacnia duża tolerancja i otwartość na różne historie sportowe czy predyspozycje fizyczne. W ultimate grają osoby zarówno wysokie, jak i niskie. Warto być szybkim, ale gracze mogą wyróżniać się też zwinnością czy świetnymi rzutami. Część osób uprawiała tylko ten sport w swoim życiu, a inni trenowali wcześniej koszykówkę, piłkę nożną, tenisa lub zupełnie coś innego. Atletyczność jest jak najbardziej w cenie, jednak można sobie radzić nadrabiając innymi umiejętnościami. Ta możliwość stania się kompetentnym zawodnikiem, pomimo nie bycia wyjściowo wzorem sportowca, jest częstym powodem rozpoczynania przygody z ultimate – zwłaszcza u osób dorosłych.

Silnym źródłem motywacji jest również aspekt towarzyski. W Polsce każda drużyna ultimate ma swój charakter i styl działania. Wiele zespołów opiera się na paczkach dobrych przyjaciół i ich znajomych. Spędzają oni ze sobą czas zupełnie dobrowolnie, zarówno na boisku, jak i często poza nim. Jeśli więc atmosfera jest dobra, gracze czują się bezpiecznie w danym zespole, a relacje wewnątrz drużyny opierają się na zaufaniu i wzajemnym szacunku – szanse na zaangażowanie zawodników wzrastają. Z kolei przy braku akceptacji oraz poczuciu bycia ciągle ocenianym, chęci do podejmowania kolejnych prób spadają, a wraz z nimi motywacja do trenowania w tym towarzystwie (lub w ogóle).

Zastanawiając się dalej, co jeszcze może prowadzić do wypalenia sportowego w naszej dyscyplinie, zataczamy pętlę z powrotem do punktów 3-5 z początkowego opisu specyfiki ultimate. Obiektywnie niska profesjonalność ultimate, brak związku sportowego oraz ogólnodostępnych transmisji, mało inwestycji z zewnątrz i pieniędzy dla najwybitniejszych zawodników… Te wszystkie elementy sprawiają, że najbardziej zagrożoną grupą są właśnie ci najlepsi. Na szczęście są możliwości reprezentowania kraju na dużych turniejach międzynarodowych rangi mistrzowskiej, zawodnicy ci mają więc szansę stawiać sobie ambitne cele oraz realizować kolejne marzenia. Jednak fakt, że ich szczególne zdolności doceniane są jedynie przez społeczność ultimate i ewentualnie osoby bliskie, ma prawo być deprymujący.

Podsumowując, specyfika ultimate ma niezwykle ciekawe przełożenie na funkcjonowanie psychologiczne zawodników w tej dyscyplinie. Spirit of The Game i brak sędziów niosą za sobą ogromne walory wychowawcze. Dzięki tym aspektom można mówić o powszechnym rozwoju samoświadomości poprzez nasz sport. Jest również wiele sprzeczności w tej grze, które na nas wpływają. Między innymi to, że decyzje zależą od każdego grającego (paradoks ultimate opisywany w pierwszej części artykułu). Czy też fakt, jak bardzo wzrasta poziom gry, potrzeba profesjonalizmu i bycia atletycznym, mimo braku perspektyw zarobkowych dla zawodników oraz wciąż średniego szacunku u ludzi z zewnątrz. Zdecydowanie świadczy to o tym, że jest to sport sterowany silną motywacją wewnętrzną, ogromną pasją. Najsilniejszymi napędami dla rozwoju. Warto o to dbać, zarówno indywidualnie, jak i drużynowo. Potraktujcie to, jako zapowiedź kolejnych artykułów. Tymczasem, czekam na komentarze.

 

 

 

1Lista ta powstała przede wszystkim w oparciu o moje obserwacje i doświadczenie na arenie polskiej oraz w oparciu o literaturę, taką jak Ultimate Glory: Frisbee, Obsession and My Wild Youth Davida Gessnera (bardzo polecam!) czy różne artykuły trenera Benjiego Heywooda (understandingultimate.wordpress.com) oraz z USA Ultimate Magazine. Nie ulega jednak wątpliwości, że przede wszystkim odnoszą się do realiów polskich i niekoniecznie różnice te są takie same w innych krajach.

2Podział motywacji w sporcie zaczerpnięty z książki Best Practice For Youth Sport Robin S. Vealey i Melissa A. Chase (Human Kinetics, 2016), na podstawie teorii samo-ukieunkowania (za: Lonsdale, Hodge, Rose, 2008; Ryan, Deci, 2002).

Przytaczana literatura:

David Gessner, Ultimate Glory: Frisbee, Obsession and My Wild Youth, Riverhead Books, 2017.

 

Written by Julianna Czapska in 17 stycznia 2018
AUTHOR
Julianna Czapska

Trenuję ultimate od wiosny 2015. Szczególnie lubię walczyć w obronie i cuttować w ataku dla BCK oraz naszej nowej damskiej Ekipy. Na co dzień pracuję jako psycholog sportu z zawodnikami, ich rodzicami, drużynami i trenerami – więcej o tym na http://juliannaczapska.pl.

3 komentarze

  • Maurycy 18 stycznia 2018 at 15:41

    Fajnie, że mając wiedzę potrafisz w precyzyjny sposób obrócić w słowo dokładnie te przemyślenia, które mam o Ultimate.
    Pytaniem, na które nie umiem odpowiedzieć jest to: jak możemy się najlepiej przygotować do sytuacji, w której pojawią się pieniądze. Czy nagradzać niezależnie od wyniku? Co zrobić, żeby ciągle motorem napędowym była wewnętrzna motywacja, a nie nagrody pieniężne? Może krokiem pierwszym powinien być zwrot kosztów (czyli, żeby zawodnik nie musiał płacić składek drużynowych, startów, strojów), żeby obserwować jak dodawanie pieniędzy do sceny wpływa na aspekt SOTG trenowania i grania w Ultimate?

    Super artykuł, tak jak i poprzedni. Tak trzymać!

    Reply
    • Julianna Czapska 26 stycznia 2018 at 14:57

      Dzięki Maurycy za komentarz. Też się zastanawiałam nad pytaniem, które stawiasz – jak dysponować pieniędzmi, jeśli się pojawią, żeby nie zabić motywacji wewnętrznej do uprawiania ultimate. Mam parę przemyśleń w tej kwestii.

      Na pewno warto zdawać sobie sprawę, że pieniądze napędzają tylko autonomiczną motywację zewnętrzną i są badania wykazujące, że nie mają wpływu na motywację wewnętrzną, jeśli ta występuje. Innymi słowy, ani nie zwiększają, ani nie zmniejszają zaangażowania, kiedy robisz coś, co lubisz i co sprawia Ci przyjemność. Jeśli jednak nie ma motywacji wewnętrznej, to motywowanie tylko nagrodami i pieniędzmi zmniejszają długoterminowe zaangażowanie w wykonanie czynności (np. trenowanie). Nagrody pieniężne mają efekt tylko krótkotrwały – dają chwilowe poczucie szczęścia i żadne badania nie wykazują, aby istniała długotrwała poprawa jakości zaangażowania w pracę poprzez zastosowanie jakiegoś systemu wynagradzania. Tu znalazłam ciekawy artykuł na ten temat z odniesieniem do książki, która mogłaby więcej wyjaśnić w tych kwestiach: http://archiwum.nf.pl/10853-motywacja-a-bodzce-i-wynagrodzenia-finansowe/

      Wydaje mi się więc, że należałoby działać dwutorowo, jeśli pojawi się większy budżet w naszym sporcie:
      Po pierwsze traktując pieniądze i wszelkie nagrody rzeczowe jako miły dodatek, a nie cel główny. Skoro nie mają one wpływu na motywację wewnętrzną, to tak jak w innych dyscyplinach nagradzane powinny być wyniki i sukcesy sportowe. Wspierałoby to autonomiczną motywację zewnętrzną, czyli to, czym pieniądze są z natury. Poza tym jest to system dobrze mierzalny i zrozumiały dla wszystkich oraz obiektywnie fair. Drugim rozwiązaniem mogłyby być stypendia na ciekawe projekty czy konkretne plany rozwojowe drużyn oraz jednostek. Może to byłby atrakcyjny kierunek rozwoju dla ultimate, równoległy do nagród za wyniki.
      Drugi tor to po prostu dbanie o motywację wewnętrzną zawodników. Podkreślanie atrakcyjności naszej dyscypliny, edukowanie kolejnych pokoleń o SOTG i wartości braku sędziów. Przekazywanie pasji, podkręcanie samej ulti-zajawki w drużynach. To powinno być zawsze celem głównym, a już na pewno jak się pojawią fundusze.

      Równanie dla przypomnienia:
      Silna Motywacja Wewnętrzna + Korzyści Dodatkowe = Najsilniejsze źródło rozwoju i długotrwałego angażowania się w czynność.

      A więc, jak zadbamy o to pierwsze, a te drugie wciąż będą subiektywnie dla zawodników mniej istotne niż te pierwsze, to wszystko powinno iść dobrze.

      Dzięki raz jeszcze za poruszenie tego ciekawego wątku i za ciepłe słowa. Pozdrawiam!

      Reply
  • KK 24 stycznia 2018 at 17:20

    Swietny artykul.

    Z moich przemyslen: wydaje mi sie, ze szczegolnie istotne dla ultimate jest poczucie tego, ze nie jest sie ocenianym, glownie z racji tego, ze wiekszosc z nas gra w ultimate wlasnie poprzez wewnetrzna motywacje. W przypadku gdzie w druzynie wystepuje presja powoli mozna odniesc wrazenie, ze na treningi chodzi sie nie dla wlasnej satysfakcji, a dla satysfakcji trenera/czolowego zawodnika. Oczywiscie chodzi tu o przypadek poczatkujacych graczy.

    Wiaze sie to z druga kwestia- motywacja nie tylko musi byc sam sport, ale chocby community, ktore jest wyjatkowe w Ultimate. SOTG przekracza linie boiska, a zawodnicy Ultimate sa inni niz reszta sportowcow- nie wiem tylko czy tak wplywa na nich Ultimate, czy do Ultimate przychodza tacy ludzie ;)) Z zycia: Przeprowadzilem sie za granice, bez zadnych znajomych, rodziny, nikogo w odleglosci 800 km i na samym poczatku mialem dosc duze klopoty z mieszkaniem. Pierwszymi osobami ktore mi pomogly nie byli moi nowopoznani znajomi z biura, a ludzie z lokalnej grupy ultimate na fejsie, ktorzy nie widzieli mnie na oczy.

    Reply
  • Włącz się do dyskusji!
    Anuluj pisanie odpowiedzi

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

    Next Post
    Previous Post

    Zbliżające się wydarzenia

    mar 25
    25 marca @ 08:00 - 26 marca @ 17:00 CET

    SNEJK-hat Edycja II

    kwi 1
    1 kwietnia @ 08:00 - 2 kwietnia @ 17:00 CEST

    Nabór do Reprezentacji Polski (Zgrupowanie – men/mixed/women)

    kwi 22
    Featured Wyróżnione 22 kwietnia @ 08:00 - 23 kwietnia @ 17:00 CEST

    EUF – Spring Invites (Klubowe Mistrzostwa Europy) 2022

    maj 5
    5 maja @ 08:00 - 7 maja @ 17:00 CEST

    Tom’s Tourney 2023 – Belgia

    maj 13
    Featured Wyróżnione 13 maja @ 08:00 - 14 maja @ 17:00 CEST

    Mistrzostwa Polski Mixed 2023 [Turniej Elite]&[Turnieje kwalifikacyjne]

    Zobacz kalendarz

    Najciekawsze tematy

    Bez kategorii EYUC 2019 Media Mistrzostwa Polski Juniorzy Mistrzostwa Polski Seniorzy Newsy Opinie Podcast Podstawy ultimate Przygotowanie fizyczne Psychologia sportu Reprezentacja Scena międzynarodowa Scena polska Turnieje turnieje polska UltiZone Trophy Video Wywiady Zdjęcia

    Najnowsze wpisy

    KS Frisbnik Rybnik złotym medalistą Halowych Mistrzostw Polski Mixed 2023!

    Halowe Mistrzostwa Polski w ultimate frisbee

    Typuj Halowe Mistrzostwa Polski w ultimate mixed ze Światem dysków i Soxstory!

    Podsumowania, plany, nagrody – Gala PSGU 2022 już za nami!

    EUF Spring Invite: polskie zespoły poznały przeciwników

    Co z tą kadrą? Rozmowa z selekcjonerem Zibim Branieckim

    UltiZone - ultimate frisbee - kręcą nas latające dyski!

    © Andrzej Holnicki & Łukasz Dobranowski -> ultizonepl@gmail.com new logo by Creative Bastard

    Używamy plików cookie na naszej stronie internetowej, aby zapewnić Ci najbardziej odpowiednie wrażenia, zapamiętując Twoje preferencje i powtarzając wizyty. Klikając „Akceptuj wszystko”, wyrażasz zgodę na używanie WSZYSTKICH plików cookie. Możesz jednak odwiedzić „Ustawienia plików cookie”, aby wyrazić kontrolowaną zgodę
    .
    Cookie SettingsAccept All
    Manage consent

    Privacy Overview

    This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
    Necessary
    Always Enabled
    Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
    CookieDurationDescription
    cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
    cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
    cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
    cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
    cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
    viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
    Functional
    Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
    Performance
    Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
    Analytics
    Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
    Advertisement
    Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
    Others
    Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
    SAVE & ACCEPT